Kraina winem i… szlakami winnic płynąca

Historia wina na terenach Chorwacji sięga co najmniej IV w. p.n.e., kiedy wybrzeże Dalmacji zasiedlili greccy osadnicy. Stulecia pod panowaniem rzymskim przyniosły dalszy rozwój sztuki produkcji wina, a winnice już na dobre wpisały się w chorwacki krajobraz. Dziś szlachetne trunki wytwarza się zarówno na wybrzeżu, jak i w części kontynentalnej kraju. Nic dziwnego, że dzięki wspaniałym warunkom geograficznym, ale i wielowiekowej tradycji enologiocznej, Chorwacja słynie z wyśmienitych win białych i czerwonych, a także różowych.

Najpopularniejsze chorwackie wina

W Chorwacji uprawia się zarówno uznane na całym świecie szczepy winorośli, jak i rodzime, autochtoniczne odmiany. Powstaje również coraz więcej winnic ekologicznych, a producenci nie boją się eksperymentować. 

Ilok Fot. Ivo Biočina / CNTB

Ozalj, Fot. Ivo Biočina /CNTB

Langustynki na wyspie Brač, Fot. Ivo Biočina /CNTB

Ilok Fot. Ivo Biočina / CNTB

Wino z Istrii, Fot. Ivo Biočina /CNTB Istria to kulinarny raj dla smakoszy śródziemnomorskiej kuchni. Nie poznasz prawdziwej Istrii, jeśli nie spróbujesz trufli, owoców morza, ryb prosto z kutra i wina z lokalnych winnic.

Do najpopularniejszych szczepów winnych uprawianych w Chorwacji należą:

• Graševina – to najpowszechniejsza w Chorwacji odmiana białych winogron, a szczególnie dużo jej upraw znajduje się w kontynentalnej części kraju. Powstają z niej białe wina wytrawne o zielonożółtym kolorze, lekkie, rześkie z aromatem. Wina świetnie pasują do owoców morza, sprawdzą się też jako aperitif lub dodatek do deserów.
• Istryjska Malvazija – to bez wątpienia najsłynniejszy szczep z półwyspu Istria. Daje winogrona, z których wytwarzane są średnie lub mocne wina o wysokiej zawartości alkoholu, umiarkowanej kwasowości oraz aromacie kwiatów i owoców. Charakterystyczna nuta zapachowa przypomina kwiat akacji. Część win ze szczepu malvazija jest przeznaczona do szybkiej konsumpcji, jednak w sprzedaży można znaleźć również wino opatrzone etykietą IQ (Istrian Quality), które powstaje z winogron wyższej jakości oraz tzw. dojrzałą malvaziję, która jest przeznaczona do leżakowania.
• Plavac Mali – jest popularną odmianą rodzimą o ciemnej skórce. Pochodzi z centralnej i południowej Dalmacji i jest uprawiana na stromych, mocno nasłonecznionych zboczach. Daje czerwone, mocne wina, o wysokim poziomie alkoholu oraz bogactwie smaków, a także wina lżejsze i owocowe. 
• Pošip – to jedna z najstarszych i najbardziej cenionych odmian białych winogron w Chorwacji. Uprawia się ją przede wszystkim na wyspie Korčula. Wytwarzane z tego szczepu wino ma słomkowy kolor oraz aromat suszonej moreli i figi. 
• Babić – wina wytwarzane z tej odmiany są ciemne, gęste, smaczne i wyjątkowo cenione. Najlepiej pić w połączeniu z pršutem i chorwackimi pikantnymi serami. Pasuje też do pieczonych lub grillowanych mięs. Szczep ten tradycyjnie uprawia się w Dalmacji.

Szlakami chorwackich winnic, czyli wine and walk

Świetnym sposobem na zwiedzanie Chorwacji jest wybranie się na wycieczkę jednym ze szlaków z tematyką wina właśnie związanym. Na oznakowanych trasach znajdują się piwnice winiarzy i lokale, w których można nie tylko skosztować wyśmienitych lokalnych trunków, lecz także lepiej poznać historię regionu i technologię produkcji wina. 

• Szlak winnic Plešivica – tylko 30 km od Zagrzebia, jadąc na południowy zachód znajduje się region winiarski Plešivica. W około na 40 winnicach uprawia się w zarówno rodzime, jak i międzynarodowe odmiany winogron. To tu można napić się najlepszych win musujących w kraju (ich produkcji sprzyja panujący w regionie dość chłodny klimat) oraz zdobywających coraz większą popularność win pomarańczowych. Wyprawa do Plešivicy to również doskonała okazja, by podziwiać piękne krajobrazy – krasowy teren z jaskiniami i źródełkami, porośnięty lasami kasztanowymi i bukowymi. Region ten słynie również ze znakomitej kuchni, więc nie bez powodu restauracja "Korak" w miejscowości Jastrebarsko może pochwalić się gwiazdką Michelin.
• Szlak winnic Moslavina – rozciąga się od miejscowości Popovača przez Voloder aż do Kutiny. Poza międzynarodowymi szczepami uprawia się tu trzy rodzime odmiany winogron: moslavac, dišeća ranina i škrlet. Jeśli chodzi o sposób uprawy, winiarze z tego regonu stosują metody od konwencjonalnych, po coraz bardziej popularną biodynamikę. W maju dodatkową atrakcją jest tradycyjny dwudniowy Festiwal Wina MoslaVina.
• Szlak winnic Pelješac – półwysep Pelješac to miejsce, gdzie rosną jedne z najbardziej cenionych rodzimych odmian winogron. Panują tu idealne warunki klimatyczne do uprawy szczepów plavac mali, będących podstawą do produkcji wina dingač czy postup. W przeciwieństwie do innych regionów winiarskich, w Dalmacji dominują odmiany winogron, które najlepiej rosną na niedostępnych terenach, szczególnie właśnie na Pelješacu. Szlak winny prowadzi nie tylko przez urokliwe piwniczki, w których można skosztować wina, ale też obiekty agroturystyczne, tawerny i restauracje.
• Szlak winnic Ilok – większość winiarni znajduje się w samym sercu miasta Ilok. Jest to idealna propozycja na spokojną wycieczkę do tego najbardziej wysuniętego na wschód miasta w Chorwacji, położonego nad malowniczym Dunajem. Na wzgórzach wokół Iloku zlokalizowane są winnice, w których uprawia się graševinę, riesling, pinot, silvanac i frankovkę. To tutaj więksi, ale i coraz częściej mniejsi producenci, przetwarzają swoje plony w nagradzane marki win. W przerwie od degustacji warto też zobaczyć monumentalny zamek Odescalchi i odwiedzić punkty widokowe Vukovo i Principovac.
• Szlak winnic Istrii – Istria to niezwykle bogaty i ciekawy region winiarski w Chorwacji. Na półwyspie znajduje się bowiem wiele miejscowości, w których tradycję winiarską praktykuje się od wieków. Należą do nich Buje, Buzet i Pazin, Rovinj i Vodnjan, Labin czy Poreč. Łagodny klimat śródziemnomorski i wpływ kontynentalnego powietrza pozwala producentom z powodzeniem uprawiać różne odmiany, z których wytwarzane są wszelkiego rodzaju wina, od wytrawnych i półwytrawnych, po słodkie. Istria znana jest z doskonałych win białych, z odmian takich jak istryjska malvazija, która jest najczęściej uprawiana w zachodniej części półwyspu. Środkowa Istria charakteryzuje się kontynentalnym mikroklimatem, który odpowiada odmianie teran, dzięki której winiarze z Istrii również odnoszą duże sukcesy.

Zdjęcie główne: Wino czerwone, Fot. Maja Danica Pečanić /CNTB