Pamiątki wybrane ze smakiem

Katarzyna Sikorska

Magnes na lodówkę, kolekcja pocztówek, a może muszelka? Z Chorwacji można przywieźć wiele uroczych pamiątek. A gdyby tak kupić coś, co potem można zjeść, przywołując w pamięci smaki i aromaty, które tak bardzo zachwyciły nas na wakacjach? W końcu Chorwacja może pochwalić się wieloma pysznymi, regionalnymi produktami spożywczymi!

Kulinarne pamiątki są praktyczne i autentyczne. W końcu pochodzą z miejsca, z którego zostały przywiezione, a nie z fabryki z zupełnie innego zakątka świata. Pozwalają też ponownie rozsmakować się w rarytasach, których próbowaliśmy w czasie pobytu w Chorwacji, a tym samym przywołać piękne wspomnienia. Nie są kolejnym gadżetem, który wrzucimy do szuflady lub który będzie się kurzył na półce. To także świetny pomysł na prezent dla bliskiej osoby. Wręczając pamiątkę kulinarną, dzielimy się bowiem częścią swojego doświadczenia. Co zatem warto przywieźć z Chorwacji?

Chorwacja ma bogatą kulturę kulinarną. Zamiast więc przywozić gadżety, postaw na lokalne artykuły spożywcze. Po powrocie koniecznie poczęstuj przyjaciół!

Chorwacki ser

Sery to jedne z najbardziej rozpoznawalnych chorwackich produktów spożywczych. Są stałym elementem lokalnego jadłospisu – zarówno codziennego, jak i bardziej odświętnego. Co roku zajmują wysokie pozycje na światowych konkursach i budzą zachwyt odwiedzających ten kraj. Wybór jest szeroki – w Chorwacji wytwarza się bowiem sery z mleka krowiego i owczego, twarde i półtwarde, delikatne i mleczne lub pikantne i wyraziste. Do najbardziej znanych należą:

  • twardy, lekko pikantny paški ser, który charakterystyczny smak zawdzięcza diecie owiec z wyspy Pag, żywiących się ziołami "solonymi wiatrem";
  • prgica o stożkowym kształcie, czyli ostry ser z fermentowanego mleka krowiego;
  • lekko gumowaty, skrzypiący w zębach ser škripavac o słodkawym, mlecznym smaku;
  • intensywny sir iz mišine dojrzewający w workach z owczej skóry.

Slavonski kulen i pršut, czyli chorwackie wędliny

Fantastyczną pamiątką będzie również jedna z chorwackich wędlin. Najsłynniejszy jest bez wątpienia pršut, czyli wolno dojrzewająca, suszona szynka wieprzowa. Najlepiej smakuje krojona w cienkie plasterki, jedzona sama lub w towarzystwie sera i świeżego chleba. Na jej charakterystyczny smak wpływa kilka czynników – wędlina powstaje z udźca specjalnie karmionej świni, a następnie jest suszona na wietrze: jugobura. Najbardziej uznany pršut wytwarza się w Dalmacji i w Istrii.

Slavonski kulen to z kolei odmiana kiełbasy – wędzonej i dojrzewającej przez kilka miesięcy. Powstaje ze zmielonej wieprzowiny, doprawionej ostrą papryką i czosnkiem. Kiełbasa jest wilgotna i lekko pikantna, a jednocześnie dość chuda. Należy spożywać ją na surowo, krojoną w cienkie plastry, by w pełni delektować się smakiem i konsystencją.

Oliwa z oliwek

Jednym z najczęściej kupowanych na pamiątkę chorwackich produktów jest oliwa z oliwek. Sekret jej wysokiej jakości kryje się w warunkach klimatycznych. Łagodne zimy i suche gorące lata sprawiają, że Chorwacja, a zwłaszcza regiony Istrii, Kvarneru i Dalmacji, stanowią doskonałe środowisko do uprawy oliwek. Długo dojrzewające i zbierane ręcznie owoce wyróżniają się doskonałą jakością. Rośliny te rosną tu od wieków (gaje oliwne w Chorwacji należą do najstarszych na świecie) i od wieków wytwarza się z nich oliwę – aromatyczną, pełną smaku i wartości odżywczych. Nic więc dziwnego, że prestiżowy przewodnik Flos Olei już kilkakrotnie uznał Istrię za region produkujący najlepszą oliwę extra virgin na świecie!

Chorwackie wina

Nie można zapomnieć również o winie. W Chorwacji uprawia się aż 130 szczepów winorośli – zarówno popularne odmiany międzynarodowe, jak i rodzime. Spośród nich największą popularnością cieszą się:

  • Graševina międzynarodowa odmiana winogron, która jest uprawiana w wielu krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Szczególną popularnością cieszy się w kontynentalnej Chorwacji. Produkuje się z niej zwykle białe wina wytrawne, lekkie i rześkie.
  • Istryjska Malvazija uważana za jedną z lokalnych odmian winorośli, choć tak naprawdę dokładne miejsce jej pochodzenia nie jest do końca znane. Wytwarza się z niej średnie lub mocne wina o wysokiej zawartości alkoholu, umiarkowanej kwasowości oraz aromacie kwiatów i owoców.
  • Pošip – jedna z najstarszych i najbardziej cenionych odmian białych winogron. Uprawia się ją przede wszystkim na wyspie Korčula. Białe wina, które powstają z tej odmiany winogron, mają charakterystyczny aromat figi, moreli i miodu oraz złotożółty kolor.
  • Plavac Mali – jest popularną odmianą rodzimą, która pochodzi z centralnej i południowej Dalmacji. Daje wina mocne, o wysokim poziomie alkoholu, bogate w smaki.
Kušaonica rakije, Slavonija
Rakija ze Slawonii, Fot. Siniša Uštulica /CNTB Popularną pamiątką jest też rakija, czyli mocny trunek wytwarzany z owoców z dodatkiem ziół lub miodu. Uważa się ją za jedno z najlepszych lekarstw na ból ciała i duszy.

Zdjęcie główne: Chorwackie przysmaki, Fot. Maja Danica Pečanić /CNTB